Balans bieli

Strona główna » blog » Balans bieli

Odpowiednie ustawienie balansu bieli, oznaczanego w aparacie skrótem WB (ang. White Balance) może znacząco podnieść jakość wykonanego zdjęcia. Funkcja ta polega na odpowiednim skorygowaniu odstępstw kolorystyki rejestrowanej przez matrycę aparatu, wynikających ze zmiennej temperatury barwowej oświetlenia, w którym robimy zdjęcie.

Światło w różnych warunkach może mieć różne natężenie i kolor. Nazywamy to temperaturą barwową i w zakresie spektrum widzianego występują kolory od czerwonego do niebieskiego. Ludzkie oko potrafi bez trudu dostosować się do rozmaitych warunków oświetleniowych i bez względu na to, czy białą kartkę papieru będziemy oglądać w świetle dziennym czy w świetle świec, nasze oczy będą ją postrzegać właśnie jako białą kartkę papieru. Z aparatami jest już gorzej i w zależności jakie światło pada na fotografowany obiekt, będzie go barwić nieco na czerwono lub niebiesko, w zależności od posiadanej temperatury barwowej.

Współczesne aparaty są wyposażone w kilka zaprogramowanych trybów balansu bieli, które kompensują temperaturę światła w zależności od jego źródła tak, aby biały był jak najbardziej zbliżony do białego widzianego przez nasze oczy.

wykres temperatury barwowej
Źródło obrazka: Digital Camera

Powyższy wykres przygotowany przez portal Digital Camera świetnie obrazuje jakie źródła światła mają jaką temperaturę, którą podaje się w Kelvinach. Druga kolumna prezentuje zakres jaki obsługuje funkcja Automatycznego Balansu Bieli (AWB) i jest to przedział od 3000K do 7000K. Jeżeli światło padające na fotografowany temat będzie mieć temperaturę wykraczającą poza ten zakres, automat wbudowany w aparat niestety raczej sobie nie poradzi i zdjęcie będzie mieć zbyt ciepłe lub zbyt zimne odcienie. Jeżeli zdjęcia zapisujemy w RAW to balans bieli możemy bez przeszkód zmienić w np. Lightroomie. Gorzej jest w przypadku zdjęć zapisanych w JPG. Wtedy nie mamy możliwości korygowania balansu bieli w postprodukcji, a korekta kolorów może być bardzo trudna jeżeli nie praktycznie niemożliwa.

Nawet jeżeli fotografujemy w warunkach oświetlenia, którego temperatura mieści się w zakresie 3000K-7000K, AWB może się nieco pomylić. Wtedy warto wybrać jedno z predefiniowanych ustawień, które kompensują temperaturę barwową w odniesieniu do źródła światła. Zazwyczaj możemy wybrać ustawienia dla: światła żarowego, fluorescencyjnego, dziennego, lampy błyskowej, pochmurnego nieba i miejsc zacienionych.

Niektóre aparaty pozwalają na ręczne wybranie temperatury światła w zakresie od 2500K do 10000K, co jest znacznie większym zakresem niż AWB czy presety, a co za tym idzie możemy dokładniej dopasować ustawienia aparatu do rzeczywistych warunków oświetleniowych.

Kolejną opcją jest wprowadzenie własnych nastaw balansu bieli na podstawie wzorca. Zakres temperatury waha się od 2000K do 10000K, a wzorcem zazwyczaj jest tzw. szara karta. Wzorcem może być też biała karta lub coś innego, o ile jest dość jasne i o neutralnej barwie. Pierwszym krokiem jest zrobienie zdjęcia z naszym wzornikiem w warunkach oświetleniowych, dla których chcemy ustawić balans bieli. Następnie w ustawieniach aparatu należy wybrać opcję Ręczy WB (wg wzorca bieli). Trzecim krokiem jest wybranie wykonanego przed chwilą zdjęcia wzorcowego. W ten sposób zostanie stworzony nowy wzorzec balansu bieli, który możemy aktywować w tym samym miejscu, w którym wybieramy pozostałe presety.

Bez względu na to jakie ustawienia wybierzemy, jeżeli zdjęcia rejestrujemy w RAW to nie musimy się za bardzo nimi przejmować, bo zawsze możemy dowolnie zmienić balans bieli w programie graficznym, tak jak w poniższych przykładach.

  • zdjęcie z temperaturą barwową ustawioną na 3200K
  • zdjęcie z temperaturą barwową ustawioną na 2850K
  • zdjęcie z temperaturą barwową ustawioną na 2250K
  • zdjęcie z temperaturą barwową ustawioną na 5500K

Niekiedy warto specjalnie ustawić błędny balans bieli aby zabarwić zdjęcie np. na niebiesko i uzyskać w ten sposób ciekawy, artystyczny efekt.