Jak czytać wykresy MTF?

Strona główna » blog » Jak czytać wykresy MTF?

MTF jest skrótem od angielskiego Modulation Transfer Function, czyli funkcja przenoszenia modulacji i odnosi się do określenia jakości obiektywu poprzez jego zdolność do przenoszenia kontrastu przy różnych gęstościach i ułożeniach linii.

Przykład wykresów MTF
Wykresy MTF dla obiektywu Sigma. Źródło: https://www.sigma-sein.com/en/ohsone/24-70mm-f2-8-dg-dn-art/

Oś pozioma (X) reprezentuje odległość w milimetrach od środka matrycy (0 na wykresie) do jej narożnika. W przypadku matryc pełnoklatkowych o wymiarach 36x24mm, połowa przekątnej kadru wynosi 22mm i tam kończy się wykres dla osi X. Dla matryc APS-C interesujące wartości kończą się na 14-17mm od centrum.

Oś pionowa (Y) przedstawia przepuszczalność światła przez soczewki, a co za tym idzie kontrast. Zero to zupełny brak przepuszczalności światła, a 1 oznacza doskonałą przepuszczalność. Oczywiście 100% przepuszczalności nie jest możliwe, bo soczewki nie są w 100% przezroczyste.

Czerwone linie na wykresie opisują kontrast obiektywu odczytywany z fotografii tablicy testowej, na której znajdują się linie o gęstości 10 linii/mm.

Zielone linie określają ostrość obiektywu i są bardziej wymagające, ponieważ na tablicy testowej jest ich 30 lp/mm („lp” to jedna para linii).

Oprócz tego jest jeszcze podział na linie ułożone równolegle do krzywizny obiektywu (Sagittal = S) oraz linie ułożone prostopadle do krzywizny obiektywu (Meridional = M). Wykres ciągły odnosi się do linii S, a przerywany do linii M.

obrazek przedstawiający ułożenie linii S i M na tablicy testowej

Im wyższe i bardziej płaskie linie na wykresie MTF tym lepiej. Oczywiście nie ma obiektywu idealnego i żaden nie będzie mieć takiego wykresu. Z reguły ostrość i kontrast spadają od centrum w kierunku rogów kadru. Dla linii zielonych, wartość utrzymująca się ponad poziomem 0.6 na osi Y oznacza ostry obraz, a powyżej 0.8 – bardzo ostry, tzw. razor sharp, czyli ostry jak brzytwa.

Kolejną rzeczą jaką możemy odczytać z wykresów MTF to jakość bokeh, czyli rozmycia w obszarach poza głębią ostrości. Im bliżej siebie na wykresie znajdują się linia ciągła i przerywana, tym delikatniejsze i bardziej miłe dla oka bokeh.

Wykresy MTF to całkiem przydatne narzędzie do wstępnej analizy jakości danego obiektywu, zwłaszcza gdy nosimy się z zamiarem jego kupna. Należy jednak pamiętać, że nie jest to narzędzie idealne. Jakość obiektywu zależy od wielu czynników, również tych, które nie są uwzględnione na wykresach MTF. Ponad przygotowanie takich wykresów to testy czysto laboratoryjne, nie mające wiele wspólnego z testami w „prawdziwym świecie” i normalnymi zdjęciami. Może być tak, że wykres dla danego obiektywu będzie wyglądać wspaniale, a podczas robienia normalnych zdjęć okaże się, że są one aż za ostre (tak, zdjęcia mogą być ZA ostre) i trudno będzie na nie patrzeć, a do tego obiektyw będzie duży, ciężki i ogólnie niewygodny w użytkowaniu. I tak samo w drugą stronę, obiektyw może mieć całkiem niezłe wykresy MTF, z nieco mniejszą ostrością na brzegach, ale poza tym będzie lepiej skorygowany pod względem innych aberracji, których te wykresy nie opisują, a do tego lekki i wygodny w użytkowaniu. Należy sobie zadać pytanie, co jest dla nas najważniejsze i nie poprzestawać na samych wykresach MTF, a traktować je raczej jako punkt wyjścia do określenia jakości danego obiektywu.